İşe
alım sürecinin çeşitli safhalarında kullanılabilecek altı ana mülakat
yöntemi bulunmaktadır:
- Yapısal Görüşmeler
- Durumsal Görüşmeler
- Sunum Görüşmeleri
- Kriterlere Dayalı
Görüşmeler
- Yetkinlik Bazlı
Görüşmeler
- Davranışsal Görüşmeler
|
| |
|
Yapısal Görüşmeler |
|
|
Yapısal görüşmelerde her adayın, önceden belirlenmiş bir dizi soruyu
yanıtlaması beklenir. Bu yöntemin en büyük avantajı bütün adayların aynı
şekilde değerlendirilmesini sağlaması ve hiçbir noktanın atlanmamasını
garanti etmesidir. Genellikle adayın hayatı veya kariyerindeki tercihleri,
başarıları, araştırmaları, eğitimi, vb. başlıklar üzerinde duran biyografik
bir yaklaşımdır. |
|
Durumsal Görüşmeler
|
|
Durumsal görüşmelerde adaylar "...... olsaydı; başınıza ..... gelseydi ne
yapardınız?" gibi sorular ile karşı karşıya kalır. Bu, söz konusu olan
görevde karşılaşabilecekleri bir durum olabilir. Olay hayal ürünü bir
senaryo bile olsa, gerçekten karşılaşılabilecek bir olay kadar gerçekçi
olması gerekmektedir.
Örnek 1 : İş
tanımında güvenlik konusunu da içeren bir görev için yapılan iş
görüşmesinde aşağıdaki soru sorulabilir: "Bir sabah elemanlardan birini
başka bir kişinin çantasını karıştırırken görüyorsunuz ve aynı gün çantası
karıştırılan kişi size cüzdanının kaybolduğunu bildiriyor. Böyle bir
durumda ne yaparsınız?"
Örnek 2 :
Bir yöneticilik pozisyonu için yapılan iş görüşmesinde aşağıdaki soru
sorulabilir: "Bir toplantı organize ediyorsunuz. Toplantı odası için
rezervasyon yaptırdınız, önceden yiyecek ve içecekler ısmarlandı ve
toplantı saatinde odaya girdiğinizde hazırlıkların tamamlanmamış olduğunu
görüyorsunuz. Bu olayın tekrarlanmaması için neler yapabilirsiniz?"
|
|
Sunum Görüşmeleri |
|
|
Sunum görüşmelerinde adaylara önceden üzerinde çalışmaları için bir problem
veya konu verilir ve bu konu hakkında bir sunum yapmaları istenir. Bu konu
görüşmeden bir süre önce adaylara gönderilebileceği gibi, iş görüşmesine
geldiklerinde, görüşmeden hemen önce de verilebilir. |
|
Kriterlere dayalı Görüşmeler |
|
| Söz
konusu pozisyonda çalışması gereken "ideal" bir elemanın sahip olması
gereken özellikler, iş analizini yürütmek ve iş tanımından yararlanmak
sureti ile belirlenir ve adaylar bu kriterler ile karşılaştırılarak
değerlendirilir. Bu yöntemde iş analizi, iş tanımı ve aday profilinden
yararlanılarak görüşme sırasında sorulacak sorular geliştirilir. Bu tür
görüşmelerde en önemli kriterler belirlendikten sonra bu noktaların üzerinde
derinlemesine durulur; söz konusu davranışları ortaya çıkaracak sorular
sorulur. Genellikle diğer yöntemler ile birlikte kullanılır. |
|
Yetkinlik Bazlı Görüşmeler |
|
Bu
tür mülakatlarda, adaya yöneltilen sorular, performans değerlendirmede
kullanılan yetkinlikleri ortaya çıkarıcı sorular yöneltilir. Örneğin;
|
Yetkinlik:
|
Yaratıcılık |
|
Soru:
|
Yaptığınız işe yenilik getirmeniz
gerektiği bir olay anlatabilir misiniz? |
|
İzleme Sorusu:
|
Bu durumda ne yaptınız? |
|
Yetkinlik:
|
Karar Alma |
|
Soru:
|
İş hayatınızda vermek zorunda
kaldığınız zor bir kararı anlatır mısınız? |
|
İzleme Sorusu:
|
Kararınızı etkileyen en önemli
unsurlar nelerdi? |
|
Yetkinlik:
|
Strese Dayanıklılık |
|
Soru:
|
Baskı ve stres altında çalışmak
zorunda kaldığınız bir zamanı anlatır mısınız? |
|
İzleme Sorusu:
|
Bu ortam nasıl oluştu? Nasıl başa
çıktınız? Olayın diğer sorumluluklarınıza etkisi ne oldu? |
|
|
Davranışsal Görüşmeler |
|
Bu
tür görüşmelerde amaç, adayın performans potansiyelini tespit etmektir ve en
önemli kriter, ön çalışmanın yapılmasıdır. Sorulacak sorular genellikle
önceden belirlenir ve adaya hep geçmiş tecrübelerine yönelik sorular
sorulur. Geçmişte sergilenen davranışlar her zaman gelecekte
sergilenebilecek davranışlar için iyi birer göstergedir. Örneğin ağırlıklı
olarak satış sunumları yapılmasını gerektiren bir görev için aşağıdaki
sorular sorulabilir:
Örnek 1:
- Bana detaylı bir rapor yazdığınız ve
bulgularınızı sunduğunuz bir olayı anlatır mısınız?
- Raporu nasıl yazdınız?
- Raporu nasıl sundunuz?
- Nasıl bir tepki aldınız?
Örnek 2:
- "Çalıştığınız firmada karşılaştığınız
önemli bir sorunu ve bu sorunu nasıl çözdüğünüzü anlatır mısınız?"
|